Σαφείς προειδοποιήσεις κατά της παρέμβασης των κυβερνήσεων στην αγορά μη εξυπηρετούμενων δανείων διατυπώνουν στελέχη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας που υπογραμμίζουν, πάντως, την ανάγκη περαιτέρω μείωσης του όγκου των NPEs στην Ευρωζώνη.
“Μας ανησυχούν ιδιαίτερα [στην ΕΚΤ] οι νομοθετικές προτάσεις που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την αποτελεσματική αντιμετώπιση των NPLs”, υπογραμμίζουν η Elizabeth McCaul -μέλος του Εποπτικού Συμβουλίου της ΕΚΤ- kai o Koribian Ibel -Γενικός Διευθυντής DG/UDI της ΕΚΤ.
“Στις τρέχουσες συνθήκες οικονομικής αβεβαιότητας, αντί να θέτουμε σε κίνδυνο τα επιτεύγματα που πετύχαμε μετά από πολύ κόπο, θα πρέπει να συνεχίσουμε να ενισχύουμε τα νομοθετικά πλαίσια μέσω των οποίων τα NPLs θα μειωθούν περαιτέρω και θα αποτραπεί η δημιουργία νέων”, υπογραμμίζουν τα δύο στελέχη σε άρθρο που δημοσίευσαν εχθές, Τρίτη.
Όπως εξηγούν, η εμπειρία μάς έχει δείξει ότι όταν τα κόκκινα δάνεια συσσωρεύονται και δεν αντιμετωπίζονται, υπονομεύουν την κερδοφορία των τραπεζών και, κατά προέκταση, την πιστωτική τους επέκταση. Όποια λύση και αν επιλέξουν οι τράπεζες για να μειώσουν το απόθεμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων, ο παρονομαστής είναι κοινός – εύρυθμα λειτουργικά πλαίσια που επιτρέπουν τη μείωση των NPls υπογραμμίζουν οι McCaul και Ibel.
Είναι σημαντικό το νομικό πλαίσιο να επιτρέπει στις τράπεζες να δίνουν άμεσες και ταχείες λύσεις στους οφειλέτες που αδυνατούν να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους. Ένα τέτοιο παράδειγμα, αναφέρουν, είναι να μπορούν οι τράπεζες να παίρνουν την κυριότητα του ενεχύρου απομειώνοντας την αξία του δανείου.
“Όταν οι τράπεζες γνωρίζουν ότι δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τα κόκκινα δάνεια, σταματούν να δανείζουν πελάτες με υψηλότερους βαθμούς κινδύνου”, αναφέρουν οι αρθρογράφοι και εξηγούν ότι οι επιπτώσεις είναι μεγαλύτερες για τους πιο ευάλωτους πολίτες που υποτίθεται ότι προστατεύονται περισσότερο από το νομικό και δικαστικό πλαίσιο, καθώς χάνουν την πρόσβαση στα τραπεζικά δάνεια.
“Θα συνεχίσουμε να εναντιωνόμαστε σε πρωτοβουλίες που μπορεί να υπονομεύσουν την επιτυχή προσπάθεια μείωσης των κόκκινων δανείων”, διαμηνύουν οι McCaul και Ibel. Τονίζουν δε ότι είναι σημαντικό να ενισχυθούν τα νομικά πλαίσια που διευκολύνουν την αντιμετώπιση των NPLs και να επιταχυνθούν οι διαδικασίες της Δικαιοσύνης ώστε να μπορούν οι τράπεζες να επιτελέσουν τον ρόλο τους ως χρηματοδότες της οικονομίας.
Η περίπτωση της Ιταλίας
Οι επισημάνσεις των δύο στελεχών της ΕΚΤ περιέχουν έμμεσες αλλά σαφείς αναφορές στις εξαγγελίες της Ιταλίδας πρωθυπουργού Τζιόρτζια Μελόνι, η οποία πέραν της έκτακτης φορολόγησης των κερδών των τραπεζών έχει προαναγγείλει και για παρέμβαση στην αγορά τιτλοποιημένων κόκκινων δανείων.
Το νομοσχέδιο που προωθεί η κυβέρνηση Μελόνι παρέχει σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά τη δυνατότητα να επαναγοράσουν τα κόκκινα δάνειά τους που έχουν τιτλοποιηθεί στο πλαίσιο του ιταλικού “Ηρακλή” με σοβαρή έκπτωση από τα funds.
Το σχέδιο αυτό έχει εμπνεύσει μεγάλη ανησυχία στην αγορά καθώς εκτιμάται ότι θα πυρπολήσει τα business plans που εμπεριέχει το σχήμα κρατικών εγγυήσεων GACS ναρκοθετώντας τη δευτερογενή αγορά NPEs. Υπό το βάρος των αντιδράσεων, η Μελόνι δήλωσε τις προηγούμενες ημέρες ότι δεν σχεδιάζει παρέμβαση στην αγορά των μη εξυπηρετούμενων δανείων, ωστόσο, το νομοσχέδιο παραμένει προς συζήτηση στο κοινοβούλιο με αποτέλεσμα να παραμένει η ανησυχία στην αγορά.
Νομοθετικές παρεμβάσεις στην ελληνική αγορά κόκκινων δανείων
Στη χώρα μας, αντίστοιχη παρέμβαση θα μπορούσε να θεωρηθεί ο νόμος υπ’ αρίθ. 3869 του 2010 (γνωστός ως νόμος Κατσέλη) που ώθησε δεκάδες χιλιάδες οφειλέτες στα δικαστήρια με στόχο την προστασία τους από τους πλειστηριασμούς. Θυμίζεται ότι σχεδόν 50.000 υποθέσεις παραμένουν ακόμη άλυτες καθώς δεν έχουν εξεταστεί από τα Ειρηνοδικεία, ενώ ανυπολόγιστη εκτιμάται η ζημιά που προκλήθηκε στην κουλτούρα πληρωμών στη χώρα.
Σε αντίθετη κατεύθυνση κινείται, ωστόσο, η νέα νομοθετική ρύθμιση που προωθεί το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, βάσει της οποίας εξειδικευμένες εταιρείες θα χρηματοδοτούν την αποπληρωμή κόκκινων δανείων από τους ίδιους τους οφειλέτες οι οποίοι θα λαμβάνουν από τις εταιρείες διαχείρισης σημαντική έκπτωση (discount) επί της οφειλής τους.
Το εργαλείο Discounted Pay Off (DOP) εφαρμόζεται με επιτυχία στο εξωτερικό και εκτιμάται ότι θα επιταχύνει την αντιμετώπιση του ιδιωτικού χρέους που μπλοκάρει την αγορά πιστώσεων. Απαραίτητη προϋπόθεση, ωστόσο, είναι να παρέχονται εμπράγματες εξασφαλίσεις από τον οφειλέτη προκειμένου να παρασχεθεί σημαντικό κούρεμα της οφειλής με στόχο την εφάπαξ εξόφλησή της.
Της Βάσως Αγγελέτου